Lánareglur

Sjóðfélagar eiga lánsrétt hjá sjóðnum að uppfylltum almennum skilyrðum, m.a. um veð og greiðslumat.

1. Lánsréttur

Lánsrétt eiga, að uppfylltum öðrum skilyrðum lánareglna:

  • sjóðfélagar sem hafa greitt iðgjöld í 6 af s.l. 12 mánuðum fyrir umsókn
  • sjóðfélagar sem hafa greitt iðgjöld í 36 mánuði fyrir umsókn eða
  • makalífeyrisþegar enda hafi maki lánsumsækjanda átt lánsrétt.

Veiting nýs láns til endurfjármögnunar eldra láns hjá lífeyrissjóðnum er háð því skilyrði að viðkomandi skuldari sé með virkan lánsrétt skv. 1. mgr.

2. Tegundir lána

Sjóðurinn býður þeim sem eiga lánsrétt hjá sjóðnum eftirfarandi lán 

  • Verðtryggt lán á föstum vöxtum út lánstímann
  • Verðtryggt lán þar sem vaxtakjör taka breytingum á 60 mánaða fresti
  • Óverðtryggð lán þar sem vaxtakjör taka breytingum á 36 mánaða fresti
  • Óverðtryggð lán þar sem vextir eru breytilegir á hverjum tíma


Sjóðfélagalán eru fasteignaveðlán sem veitt eru á grundvelli laga um fasteignalán til neytenda nr. 118/20116
2.1.

Verðtryggð lán
2.1.1.

Verðtryggð lán með föstum vöxtum

Stjórn sjóðsins tekur ákvörðun um fasta verðtryggða vexti. Fastir vextir taka ekki breytingum á lánstíma lánsins.
2.1.2. Verðtryggð lán með breytilegum vöxtum sem eru festir til 60  mánaða í senn

Stjórn tekur ákvörðun um vexti og breytingar á þeim. Vextir á nýjum verðtryggðum lánum í þessum lánaflokki eru almennt endurmetnir fjórum sinnum á ári, í janúar, apríl, júlí og október.
Vextir verðtryggðra lána sem við lánveitingu eru festir til 60 mánaða í senn koma til endurskoðunar að 60 mánaða tímabili liðnu, frá fyrsta gjalddaga skuldabréfsins að telja. Eru þá ákvarðaðir nýir vextir sem verða þeir sömu og af nýjum sambærilegum lánum á þeim tíma. Gilda þeir til næstu 60 mánaða og endurákvarðast svo áfram á 60 mánaða fresti út lánstímann.
2.1.3.

Lán með breytilegum vöxtum veitt fyrir 2. október 2019 

Vextir útistandandi verðtryggðra lána með breytilegum vöxtum sem veitt voru fyrir 2. október 2019 taka breytingum eftir ákvörðun stjórnar. Vextir eru almennt endurmetnir fjórum sinnum á ári, í janúar, apríl, júlí og október. Við ákvörðun um vaxtabreytingar er meðal annars litið til ávöxtunarkröfu ríkisskuldabréfa sem og samanburðarhæfra skuldabréfa á markaði og vaxtakjör á markaði fyrir sambærileg lán, að teknu tilliti til áhættumats sjóðsins á hverjum tíma. Lán með breytilegum vöxtum eru með jöfnum afborgunum.     

    
2.1.4. Verðtrygging lána

Verðtryggð lán eru bundin vísitölu neysluverðs sem Hagstofa Íslands reiknar og birtir samkvæmt gildandi lögum.
2.2.

Óverðtryggð lán
2.2.1.

Lán með breytilegum vöxtum

Stjórn tekur ákvörðun um vexti og breytingar á þeim.

Vextir óverðtryggðra lána með breytilegum vöxtum geta tekið breytingum hvenær sem er á lánstímanum til samræmis við ákvörðun stjórnar sjóðsins um vexti af nýjum sambærilegum lánum.
2.2.2.

Lán með vöxtum sem eru festir til 36 mánaða í senn

Stjórn tekur ákvörðun um vexti og breytingar á þeim. Vextir á nýjum óverðtryggðum lánum í þessum lánaflokki eru almennt endurmetnir fjórum sinnum á ári, í janúar, apríl, júlí og október.

Vextir óverðtryggðra lána sem við lánveitingu eru festir til 36 mánaða í senn koma til endurskoðunar að 36 mánaða tímabili liðnu, frá fyrsta gjalddaga skuldabréfsins að telja. Eru þá ákvarðaðir nýir vextir sem verða þeir sömu og af nýjum sambærilegum lánum á þeim tíma. Gilda þeir til næstu 36 mánaða og endurákvarðast svo áfram á 36 mánaða fresti út lánstímann.

Innan 30 daga áður en vaxtabreyting á sér stað, þ.e. á 36 mánaða fresti, er lántaka heimilt að breyta láninu í verðtryggt lán, án lántökugjalds, enda séu verðtryggð lán í boði hjá sjóðnum á þeim tíma.
2.3

Annað

Lántaki getur valið milli láns með jöfnum greiðslum (annuited) og láns með jöfnum afborgunum

Gildandi vextir á hverjum tíma eru birtir á vef lífeyrissjóðsins. Lántakar eru upplýstir um vaxtabreytingar á láni sínu með að jafnaði 30 daga fyrirvara áður en vaxtabreyting á sér stað.

3. Lánsfjárhæð og mat á greiðslugetu

3.1.

Lágmarksfjárhæð láns til einstaklings, hjóna eða sambúðarmaka er kr. 1.000.000. en hámarksfjárhæð er kr. 75.000.000. 
3.2.
Þó er heimilt að veita lán sem er umfram hámarksfjárhæð skv. grein 3.1. ef um er að ræða endurfjármögnun sem miðar einungis að uppgreiðslu eldra fasteignaláns eða lána hjá sjóðnum ásamt lántökukostnaði og breytingin hefur að jafnaði ekki í för með sér hækkun reglulegra endurgreiðslna og að jafnaði sé lánstími ekki lengdur.
3.3.
Hámarksfjárhæð tekur einnig mið af veðrými, sbr. gr. 5.2 og 5.3 og mati á lánshæfi og greiðslugetu umsækjanda.
3.4.

 Lífeyrissjóðurinn metur umsókn um lán á grundvelli lánshæfis- og greiðslumats samkvæmt lögum um fasteignalán til neytenda, gildandi reglugerða og reglna sjóðsins. Niðurstaða þess mats getur eftir atvikum leitt til þess að umsókn sé hafnað eða samþykki veitt fyrir lægri fjárhæð en sótt er um.
 3.5 Ef veðsetning fasteignar fer yfir 60% áskilur lífeyrissjóðurinn sér rétt til að gera ríkari kröfur um gæði veðs sem og lánshæfis- og greiðslumats. Á grundvelli þess getur komið til þess að hámarkslánsfjárhæð verði lækkuð eða lánsumsókn hafnað. Sama gildir, jafnvel þó veðsetningarhlutfall sé lægra, ef önnur atriði sem lúta að hagsmunum lífeyrissjóðsins sem lánveitanda, mæla með því að lánsfjárhæð sé lækkuð eða lánsumsókn hafnað.
 3.6  Lífeyrissjóðurinn áskilur sér rétt til þess að hafna lánsbeiðnum af hvaða ástæðu sem er.

4. Lánstími

4.1.

Lánstími er 5 til 40 ár að vali lántaka.
4.2.

Gjalddagar eru 12 á ári.
4.3.

Heimilt er að greiða lán upp að hluta eða öllu leyti án uppgreiðslugjalds.
4.4.

Greiða skal lán út innan tveggja mánaða frá því að skuldabréf er tilbúið til undirskriftar. Heimilt er að víkja frá tímamörkum vegna sérstakra atvika.

5. Veðtrygging

5.1.

Lánað er gegn fasteignaveði í íbúðarhúsnæði í eigu umsækjanda/lántaka.
Ef íbúðarhúsnæðið sem setja á til veðtryggingar láni er jafnframt að hluta eða að öllu leyti í eigu maka sjóðfélaga, sambúðarmaka eða einstaklings, sem umsækjandi er í staðfestri samvist með, er áskilið að viðkomandi eigandi verði einnig lántaki að umbeðnu láni.
5.2.

Áhvílandi uppreiknaðar veðskuldir að viðbættu láni sjóðsins, mega við lánveitingu ekki vera umfram 70% af verðmæti veðs eins og það er tilgreint í grein þessari. Ef veðsetning vegna lántöku eða endurfjármögnunar eða veðflutnings lána hjá sjóðnum er umfram 65% er almennt gerður áskilnaður um að veðsetning til þriðja aðila (annars en Lífeyrissjóðs verzlunarmanna) nemi ekki hærra hlutfalli en 20% af metnu virði veðsins. Veðsetning skal reiknuð út frá söluverði samkvæmt kaupsamningi þegar um lánveitingu í tengslum við fasteignaviðskipti er að ræða. Annars skal miða við gildandi fasteignamat. Við sérstakar aðstæður eftir mati lífeyrissjóðsins er heimilt að miða veðsetningu við verðmat samkvæmt mati löggilts fasteignasala eða annars sérfróðs aðila. Lífeyrissjóðurinn áskilur sér rétt til að tilnefna matsaðila. Þá getur sjóðurinn lagt mat á forsendur verðmats og lækkað það í varúðarskyni.
 5.3. Við endurfjármögnun eldra láns hjá sjóðnum skal gæta þess að áhvílandi uppreiknaðar veðskuldir að meðtöldu láni sjóðsins fari ekki umfram 75% af gildandi fasteignamati veðs. Einnig er sjóðnum heimilt að miða við allt að 70% af verðmæti veðs miðað við söluverð samkvæmt kaupsamningi í tengslum við fasteignaviðskipti sem hafa farið fram innan við 12 mánuðum frá því að umsókn um endurfjármögnun barst sjóðnum.
 5.4.  Að jafnaði eru ekki veitt lán til einstaklinga með veði í fleiri en tveimur fasteignum.

6. Kostnaður lántaka við lántöku

Lántökugjald er 55.000 kr. og er dregið af andvirði lánsins við útborgun.
Þinglýsingargjald og eftir atvikum önnur opinber gjöld.
Veðbókarvottorð.
Skjalagerðargjald ef við á.
Kostnaður vegna verðmats ef við á.
Kostnaður við lánshæfismat og greiðslumat ásamt sendingarkostnaði, ef við á.

7. Lánsumsókn og fylgigögn

7.1.

Lánsumsókn skal skilað á því formi sem sjóðurinn býður upp á hverju sinni.
7.2.

Eftirtalin gögn skulu fylgja lánsumsókn eftir því sem við á:

  • Staðfest afrit af síðasta skattframtali

  • Staðgreiðsluyfirlit frá ríkisskattstjóra a.m.k. fyrir síðustu 6 mánuði.

  • Til viðbótar við staðgreiðsluyfirlit má leggja fram; staðfestingu á tekjum síðustu þriggja mánaða, s.s. afrit af launaseðlum, skilagrein vegna staðgreiðslu reiknaðs endurgjalds ef um sjálfstæða atvinnurekendur er að ræða, fjármagnstekjur svo sem húsaleigutekjur og skilagrein vegna staðgreiðslu af föstum bótagreiðslum. Ef staðfesting á launum liggur ekki fyrir skal leggja fram fullnægjandi skýringar um afkomu, samanber tekjustofnsupplýsingar í skattframtali.

  • Ef um skilnað er að ræða þarf fjárskipta og skilnaðarsamning staðfestan af sýslumanni.

  • Staðfestingar á eftirstöðvum og greiðslubyrði allra skulda. Ef greiða á upp lán þarf einnig að fylgja með uppgreiðsluverðmæti lánsins ásamt uppgreiðslukostnaði ef við á.

  • Staðfestingar á föstum greiðslum, s.s. vegna meðlags- og lífeyrisgreiðslna.

  • Matsverð fasteigna í eigu umsækjanda eða fasteigna sem hann hyggst kaupa, t.d. fasteignamat Þjóðskrár Íslands eða kauptilboð/gagntilboð/kaupsamning.
  • Vottorði um smíðatryggingu sé eign í smíðum. Fasteign telst einungis veðhæf ef hún er skráð á byggingarstig 4 eða hærra og smíða-/brunatrygging frá tryggingarfélagi er lagt fram.
  • Veðbókarvottorð stimplað af sýslumanni eða veðbandayfirlit.
  • Afrit af tryggingarbréfum sem hvíla á eigninni (ef við á).
  • Upplýsingar um húsaleigugreiðslur (ef við á).
  • Upplýsingar um ábyrgðarskuldbindingar (ef við á).
  • Annarra gagna sem varpað geta ljósi á fjárhagsstöðu umsækjanda.
7.3.

Lífeyrissjóðurinn áskilur sér rétt til að kalla eftir frekari gögnum.

8. Upplýsingar til umsækjanda/lántaka áður en lán er frágengið

Áður en gengið er frá lánveitingu afhendir lífeyrissjóðurinn umsækjanda/lántaka upplýsingar á sérstöku formi til þess að hann geti tekið upplýsta ákvörðun um lántökuna, sbr. 13. gr. laga um fasteignalán til neytenda.
Lífeyrissjóðurinn afhendir umsækjanda/lántaka einnig upplýsingar um sögulega þróun verðlags og vaxta og áhrif þeirra þátta á breytingar á höfuðstól og greiðslubyrði sbr. 14. gr. sömu laga.

9. Gildistaka

Reglur þessar koma í stað eldri lánareglna og gilda frá 29. september 2022.

Ákvæði til bráðabirgða:

Fram til apríl 2012 var skilyrði fyrir föstum vöxtum á sjóðfélagalán að lán væri tryggt með veði á 1. veðrétti sbr. þá gildandi grein 2.1. Þar sem fallið hefur verið frá kröfu um 1. veðrétt til tryggingar lána með föstum vöxtum er ekki lengur skilyrði fyrir veðflutningi slíkra lána að þau séu tryggð með veði á 1. veðrétti enda standist ný veðtrygging ákvæði lánareglna sjóðsins og mat sjóðsins að öðru leyti. Við veðflutning, eða breytingu á veðrétti, er ekki heimilt að breyta úr föstum vöxtum í breytilega vexti.