Það eru þrjár megin ástæður fyrir því. Í fyrsta lagi til að þú safnir upp rétti til að fá eftirlaun þegar aldurinn færist yfir og þú vilt minnka við þig vinnu eða hætta alveg að vinna.  

Í öðru lagi færðu svokallaða áfallavernd með því að borga í lífeyrissjóð. Ef þú veikist alvarlega eða lendir í slysi og getur ekki unnið þá færðu örorkulífeyri frá sjóðnum. Ef þú fellur frá fær fjölskylda þín maka- og barnalífeyri.

Í þriðja lagi er það samkvæmt lögum svo enginn hefur val um að afla sér ekki þessara réttinda.

Þú borgar 4% af þínum launum í lífeyrissjóð en launagreiðandinn þinn borgar 11,5% á móti. 

Ef þú bætir við séreignarsparnaði þá færðu 2% til viðbótar frá launagreiðanda og þú getur valið að borga annaðhvort 2 eða 4%. Við mælum með að allir greiði 4%.

Fyrir ungt fólk skiptir þrennt mestu máli. Það borgar sig að velja lífeyrissjóð sem

1. hefur eingöngu hag sjóðfélaga að leiðarljósi, skilar góðri ávöxtun og góðum rekstri því hvert prósent sem ávaxtað er yfir áratugi getur skipt milljónum þegar komið er á eftirlaunaaldur.

2. veitir góða áfallavernd sem er dýrmætust á yngri árum - mikill munur getur t.a.m. verið á áfallavernd sem býðst hjá LV í samanburði við sjóði sem leggja áherslu á séreign.

3. hefur að stefnu að sjálfbærni og góðir stjórnarhættir séu undirstaða góðrar langtímaávöxtunar og útilokar fjárfestingar í fyrirtækjum sem framleiða tóbak, umdeild vopn og tiltekna flokka jarðefnaeldsneytis auk þeirra sem brjóta gegn alþjóðasamningum. 

En ekki geta allir valið. Margir borga til tiltekinna lífeyrissjóða samkvæmt kjarasamningum. Þeir sem fá greitt samkvæmt kjarasamningum VR eiga til dæmis að borga til LV, þeir sem vinna hjá Ríkinu borga til LSR og þeir sem vinna hjá Reykjavíkurborg borga til Lífeyrissjóðsins Brúar.

Allir sem ekki eru bundnir af öðru geta greitt til LV. 

Þeir sem eiga séreignarsparnað og eru að kaupa eða byggja sér íbúðarhúsnæði í fyrsta skipti geta nýtt uppsafnaðan séreignarsparnað allt frá júlí 2014 til útborgunar á fyrstu íbúðarkaupum. Einnig er hægt að nýta mánaðarleg iðgjöld til að greiða niður lán og/eða lækka mánaðarlega afborgun.

Passaðu að byrja að nýta séreignina þegar þú ert komin(n) með reglubundin laun. Það getur verið óhagkvæmt að velja að nýta séreignarsparnað á tímabili sem þú varst ekki í fullri vinnu því þá nærðu ekki að fullnýta heimildina sem er 500.000 kr á ári. Við fyrstu kaup er heimilt að nýta 500.000 kr á ári í samfellt 10 ár.

Með breytingu á lögum um lífeyrissjóði í janúar 2023 er hægt að nýta tilgreinda séreign við fyrstu kaup að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.

Já, það er öllum frjálst að ráðstafa séreignarsparnaði skattfrjálst til að greiða mánaðarlega inn á húsnæðislán.  

Á ég rétt á þessu úrræði?

• Þú þarft að hafa lán sem er tryggt með veði.

• Lánið þarf vera tekið til kaupa á íbúðarhúsnæði til eigin nota.

• Til að taka út uppsafnaðan séreignarsparnað er einungis hægt að nýta þann hluta sem safnaðist á meðan þú eða maki þinn voru ekki skráðir eigendur fasteignar. 

Tímabil og hámörk

• Heimildin hefur verið framlengd til 30. júní 2024.
• Einstaklingur getur ráðstafað að hámarki 500.000 kr. á ári. Þar af er hámark af eigin framlagi 333.000 kr. og hámark af framlagi launagreiðanda 167.000 kr.  
• Hjón/sambúðarfólk getur ráðstafað að hámarki 750.000 kr. á ári. Þar af er hámark af eigin framlagi 500.000 kr. og hámark af framlagi launagreiðanda 250.000kr.  

Nánar á vef Skattsins. Sótt er um á vef Skattsins, leidretting.is.